Contextos de uso del español y el amazige, actitudes y percepciones del alumnado universitario bilingüe de origen bereber

Autores/as

  • Ana María Rico Martín

DOI:

https://doi.org/10.37536/LYM.1.16.2024.2341

Palabras clave:

contextos de uso, actitudes lingüísticas, percepciones, bilingüismo, lengua bereber (amazige), estudiantes universitarios

Resumen

En situaciones de lenguas en contacto los hablantes bilingües deciden cuál usar dependiendo del contexto. El objetivo de este estudio es descubrir los contextos de uso del español y la lengua bereber (amazige) en una ciudad española con una población bilingüe importante, y conocer las actitudes y percepciones que tienen los participantes sobre el uso del amazige. Son 156 estudiantes universitarios bilingües español-amazige de la Universidad de Granada en el Campus de Melilla. Tras la implementación de un cuestionario diseñado ad hoc, en esta investigación empírico-analítica cuantitativa, los resultados señalan el uso flexible de las lenguas principales de la ciudad, entre las que destaca el español, primero, el de ambas lenguas de forma similar, después. El uso exclusivo del amazige se pierde incluso en los contextos más familiares y de la propia cultura bereber. Las actitudes y las percepciones sobre el uso del amazige son positivas, pero en grado bajo.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Biografía del autor/a

Ana María Rico Martín

Ana María Rico-Martín es Doctora en Filología española, es Profesora Titular de la Universidad de Granada. Ha participado en numerosos proyectos de investigación, algunos de ellos I+D. Ha dirigido varias tesis doctorales en torno al español como segunda lengua y lengua extranjera. Es miembro del grupo de investigación Innovación Curricular en Contextos Multiculturales (HUM-358) y autora de numerosos trabajos publicados bajo las líneas: plurilingüismo, educación bilingüe y adquisición de segundas lenguas, y formación docente en contextos multiculturales.

Citas

Arnau, Joaquim, Aurora Bel, Narcís Garolera, Ángel Alsina, S. Grijalbo, Joan Perera y Alejandra Villa. 1983. Quatre anys de Català a l'escola. 'Cuatro años de Catalán en la escuela': estudi sobre el coneixement del català i del castellà dels alumnes de quart curs d’EGB a Catalunya (1981-1982). Barcelona: Departament d’Ensenyament, Generalitat de Catalunya.

Beatty-Martínez, Anne L., Christian A. Navarro-Torres, Paola E. Dussias, María Teresa Bajo, Rosa E. Guzzardo Tamargo y Judith F. Kroll. 2020. “Interactional context mediates the consequences of bilingualism for language and cognition”. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 46:6. 1022–1047. https://doi.org/10.1037/xlm0000770

Blackledge, Adrian y Angela Creese. 2017. “Language Education and Multilingualism”. En Language Policy and Political Issues in Education, Encyclopedia of Language and Education, Teresa L. McCarty y Stephen May (eds.), 73-84. Berlin: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-02344-1_6

Canagarajah, Suresh. 2013. Translingual practice: Global Englishes and Cosmopolitan Relations. Londres: Routledge.

Cenoz, Jasone y Durk Gorter. 2015. “Translanguaging as a Pedagogical Tool in Multilingual Education”. En Language Awareness and Multilingualis. Encyclopedia of Language and Education, Jasone Cenoz, Durk Gorter y Stephen May (eds.), 1-14. Berlín: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-02325-0_20-1

Evans, Batsy E. y Terumi Imai. 2011. “‘If we say English, that means America’: Japanese students’ perceptions of varieties of English”. Language Awareness, 20. 315 - 326. https://doi.org/10.1080/09658416.2011.592590

Fishman, Joshua A. (1966). Language Loyalty in the United States. The Hague: Mouton & Co.

García, Ofelia. 2009. Bilingual Education in the 21st Century: A Global Perspective. Nueva Jersey: Wiley-Blackwell.

García, Ofelia, Susana Ibarra Johnson y Kate Seltzer. 2017. The Translanguaging Classroom. Leveraging Student Bilingualism for Learning. Baltimore: Brookes Pub.

Grin, François. 2016. Challenges of Minority Languages. En The Palgrave Handbook of Economics and Language, Victor Ginsburgh y Shlomo Weber (eds.), 616-658. Londres: Palgrave Macmillan. https://10.1007/978-1-137-32505-1_22

Huguet-Canalís, Ángel. 2005. “Génesis y desarrollo de las actitudes lingüísticas en contextos bilingües. Análisis de algunas variables del ámbito escolar y sociofamiliar”. Revista de Psicología Social, 20:2. 175-191. DOI: 10.1174/0213474053683167

Huguet-Canalís, Ángel. 2007. Multilingüismo y actitudes lingüísticas. Un estudio en el contexto bilingüe de la Cataluña actual. Donostia: Instituto Vasco de Administración Pública. https://www.ivap.euskadi.eus/z16-h2home/es/contenidos/informacion/artik16_1_linguistika_07_02/es_linguist/artik16_1_linguistika_07_02.html

Jiménez-Jiménez, M. Ángeles, Adrián Segura-Robles y Ana M. Rico-Martín. 2023. “Heritage and minority languages, and their learning: A general bibliometric approach and content análisis”. Training, Language and Culture, 7: 1. 40-57. http://doi.org/10.22363/2618-8163-2022-20-1-7-21

Lewis, Gwyn, Bryn Jones y Colin Baker. 2012. “Translanguaging: origins and development from school to street and beyond”. Educational Research and Evaluation, 18:7. 641-654. https://doi.org/10.1080/13803611.2012.718488

Makarova, Veronika. 2022. “When your language is disappearing: Canadian Doukhobor Russian”. Russian Language Studies, 20:1. 7-21. http://doi.org/10.22363/2618-8163-2022-20-1-7-21

Meir, Natalia. 2018. “Morpho-syntactic abilities of unbalanced bilingual children: A closer look at the weaker language”. Frontiers in Psychology, 9. 1318. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.01318

Montrul, Silvina. 2022. “The Development of the Heritage Language in Childhood Bi-/Multilingualism” En The Cambridge Handbook of Chilhood Multilingualism Anat Stavans y Ulrike Jessner (eds.), 537-554. Cambridge: Cambridge University Press.

Montrul, Silvina y Carmen Silva-Corvalán. 2019. “The social context contributes to the incomplete acquisition of aspects of heritage languages. A critical commentary”. Studies in Second Language Acquisition, 41:2. 269–273.

Nagano, Tomonori, Eric Ketcham y Alexander Funk. 2019. “Why Do Heritage Language Speakers Opt Out of Their Own Heritage Language? A Survey-based Study of Heritage Language Learners at Community Colleges”. Heritage Language Journal, 16:3. 318-339. https://doi.org/10.46538/hlj.16.3.3

Otheguy, Ricardo, Ofelia García y Wallis Reid. 2015. “Clarifying translanguaging and deconstructing named languages: A perspective from linguistics”. Applied Linguistics Review, 6:3. 281-307. https://doi.org/10.1515/applirev-2015-0014

Polinsky, Maria. 2018. Heritage languages and their speakers. Cambridge: Cambridge University Press.

Rubino, Antonia. 2021. “Language competence, choice and attitudes amongst Italo-Australian youth”. Journal of Multilingual & Multicultural Development, 42:3. 275-290. https://doi.org/10.1080/01434632.2019.1688337

Ruiz-Domínguez, M. Mar. 2002. Estudio sociolingüístico del habla de Melilla. Almería: Universidad de Almería.

Rumbaut, Rubén G. 2009. “A language graveyard? The evolution of language competencies, preferences and use among young adult children of immigrants”. En The education of language minority immigrants in the United States, Terrence G. Wiley, Jin Sook Lee y Rusell Rumberger (eds.), 35-71. Bristol: Multilingual Matters.

Scontras, Gregory, Zuzanna Fuchs y Maria Polinsky. 2015. “Heritage language and linguistic theory”. Frontiers in Psychology, 6. 1545. https://doi.org/10.3389/ fpsyg.2015.01545

Spolaore, Enrico y Romain Wacziarg. 2016. “Ancestry, language and culture”. En The Palgrave Handbook of Economics and Language, Victor Ginsburgh y Shlomo Weber (eds.), 174-211. Londres: Palgrave Macmillan. https://10.1007/978-1-137-32505-1

Tilmatine, Mohand. 2001. “Écrire en berbère: l’expérience de la diaspora. ["Writing in Berber: the experience of the diaspora."]”. Al-Andalus Magreb, 8-9. 463-488. https://revistas.uca.es/index.php/aam/article/view/7911

Tilmatine, Mohand. 2011. “El contacto español-bereber: la lengua de los informativos en Melilla”. Revista Internacional de Lingüística Iberoamericana, 2:18. 15-45. https://www.jstor.org/stable/41678469

Tilmatine, Mohand. 2014. “L'enseignement de l'amazigh en Catalogne: bilan et perspectives”. En Langue maternelle et diaspora maghrébine, Moha Ennaji (dir.), 65-88. Fès: Centre Sud Nord.

Tseng, Amelia. 2021. “’Qué barbaridad, son latinos y deberían saber español primero’: Language ideology, agency, and heritage language insecurity across immigrant generations”. Applied Linguistics, 42:1. 113-135. https://doi-org.cyber.usask.ca/10.1093/applin/amaa004

Tran, Van H., Sharynne McLeod, Sarah Verdon y Cen Wang. 2021. “Vietnamese-Australian parents: Factors associated with language use and attitudes towards home language maintenance”. Journal of Multilingual & Multicultural Development. https://doi.org/10.1080/01434632.2021.1904963

Wei, Li. 2018. “Translanguaging as a Practical Theory of Language”. Applied Linguistics, 39:1. 9-30. https://doi.org/10.1093/applin/amx039

Zyzik, Eve. 2016. “Towards a prototype model of the heritage language learner: Understanding strengths and needs”. En Innovative approaches to heritage language teaching, Marta Fairclough y Sara Beaudrie (eds.), 19-38. Washington: Georgetown University Press.

Descargas

Publicado

2024-06-26

Cómo citar

Rico Martín, A. M. (2024). Contextos de uso del español y el amazige, actitudes y percepciones del alumnado universitario bilingüe de origen bereber. Lengua Y migración, 1(16), 77–103. https://doi.org/10.37536/LYM.1.16.2024.2341

Artículos similares

<< < 1 2 3 4 5 6 > >> 

También puede {advancedSearchLink} para este artículo.